Wettelijke kaders
Decretale kaders voor maatschappelijke thema's in onderwijs
Van gezondheidsbevordering en verkeerseducatie tot wereldburgerschapseducatie en educatie voor duurzame ontwikkeling: onder de noemer ‘educaties' komt een lange stoet van maatschappelijke verwachtingen aan de poort van de onderwijssector kloppen. Men kijkt heel vaak naar het onderwijs om een antwoord te bieden op de maatschappelijke vragen die opduiken. Voor allerlei maatschappelijke sectoren en actoren vormt onderwijs bovendien een interessante setting om hun doelen te realiseren. De maatschappelijke uitdagingen zijn verweven in de opdrachten voor onderwijs. In de decretale kaders voor eindtermen en ontwikkelingsdoelen, opgenomen in goedgekeurde leerplannen, zijn thema’s zoals gezondheid, wereldburgerschap, duurzaamheid, milieu, verkeer, … opgenomen.
In het basisonderwijs (kleuter en lager onderwijs) vormen ze een onderdeel van ontwikkelingsdoelen en eindtermen, leergebiedgebonden en leergebiedoverschrijdend.
In het secundair onderwijs zijn er momenteel vakgebonden eindtermen en ontwikkelingsdoelen en vakoverschrijdende eindtermen. Deze zullen consecutief of leerjaar per leerjaar vervangen worden door nieuwe eindtermen. Vanaf schooljaar 2019-2020 worden de nieuwe eindtermen voor de eerste graad geïmplementeerd.
Het onderscheid tussen een resultaatsverbintenis (voor vakgebonden eindtermen) en een inspanningsverplichting (voor vakoverschrijdende eindtermen) valt weg. Voor de nieuwe eindtermen secundair onderwijs geldt een resultaatsverbintenis. Attitudinale eindtermen behouden de inspanningsverplichting.
In het nieuwe eindtermenconcept worden geen vakken vermeld. Er wordt gewerkt met 16 sleutelcompetenties waarvoor eindtermen ontwikkeld werden. Maatschappelijke thema’s zijn hierin terug te vinden.
Andere decretale kaders zijn het decreet leerlingenbegeleiding, het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs en het OK-kader. Ook het participatiedecreet, het kinderrechtenverdrag en het gelijke onderwijskansen beleid maken deel uit van de wettelijke kaders.
Er zijn ook decretale kaders van buiten het beleidsdomein onderwijs die reële impact hebben op hoe onderwijs omgaat met maatschappelijke uitdagingen. Dit is bijvoorbeeld zo voor wat gezondheid betreft.
- Decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid meer bepaald: de Vlaming Leeft Gezonder.
- FAVV
- VMM: tegengaan van lood in water, tegengaan van gebruik pesticiden, … .
- Het jeugd- en kinderrechtenbeleid waarin onder meer ook aandacht wordt gevraagd voor de Europese Kindgarantie
- WHO, de zes intergerelateerde categorieën van gedrag, van belang tijdens de kindertijd en jeugdjaren, waaronder voedingsgedrag
