Initiatie filosoferen op het snijvlak van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling en cultuureducatie

Cultuureducatie
Educatie voor duurzame ontwikkeling

Wat?

Studenten en docenten lerarenopleiding krijgen een beknopte theoretische introductie over filosoferen, tips voor werkvormen en voeren zelf een kort filosofisch gesprek over thuis, een onderwerp dat aansluit bij migratie.

Wie? Waar? Wanneer? 

Djapo geeft in opdracht van CANON Cultuurcel een initiatie filosoferen met kinderen aan studenten/docenten, in De Singel (Antwerpen), oktober 2017.

Dwarsverbanden

Filosoferen laat kinderen bewust nadenken over waarden en ondersteunt hen in het betekenis geven aan de samenleving. Tijdens een les filosoferen komen complexe, maatschappelijke uitdagingen zoals migratie, klimaat, armoede, … impliciet of expliciet aan bod. Grotere actuele thema’s zoals racisme, consuminderen, rechten, … kunnen een aanknopingspunt vormen voor reflectie over het dagelijks leven. 

Rode draden in de aanpak 

Cultuur in de Spiegel reikt een theoretisch kader voor cultuureducatie dat erop is gericht het cultureel bewustzijn van jongeren te ontwikkelen. Cultuureducatie  vormt hen tot zelfbewuste, kritische burgers met inzicht in de complexiteit van cultuur.
Ook voor Educatie Duurzame Ontwikkeling is filosoferen een waardevolle vaardigheid. Jongeren krijgen door de filosofische dialoog kans om te participeren aan het debat over actuele vraagstukken.

Beschrijving/in praktijk

Studenten en docenten lerarenopleiding lager onderwijs volgen een initiatie filosoferen. Aan de hand van prikkelende denkoefeningen, werkvormen en een filosofisch gesprek onderzochten ze het begrip thuis.
Concrete denkopdrachten plaveiden het pad naar het filosofisch gesprek. 

Een student vertelt: 

Tijdens de twee werkvormen 'Dobbel een voorbeeld' en 'Richtingaanwijzer' moesten we voorbeelden en argumenten geven bij beelden en stellingen rond thuis, verhuizen en migratie. Eigenlijk waren we tijdens deze denkoefening onbewust deze begrippen voor onszelf aan het invullen.

Een docent getuigt:

Opmerkelijk welke rijke invulling een heel gewoon begrip als ‘thuis’  plots kreeg. Voor sommigen is het de plaats waar je geliefden wonen, voor anderen is het een plek waar persoonlijke spullen zich bevinden of waar geborgenheid heerst.

 

De denkopdracht 'Hypothesestralen' verruimde het perspectief van de deelnemers.

Hypothesestralen

Een studente vertelt:

Iedereen ter wereld heeft een idee over wat een thuis betekent. Mensen op de vlucht laten hun huis achter en gaan op zoek naar een nieuwe thuis. Deze oefening liet ons stilstaan bij een aantal hypothesen gelinkt aan beelden. De begeleider toonde een aantal foto’s van situaties wereldwijd en liet ons nadenken over de mogelijkheid dat we daar thuis zouden zijn. Wat als? 

Een docent getuigt:

Deze denkoefening liet ons loskomen van het idee dat een thuis gelinkt moet zijn aan een huis, een concrete plek.

De begeleider noteerde de bevindingen en nam deze als denkstof mee voor het filosofisch gesprek. 

In dat filosofisch gesprek tot slot werden alle bevindingen rond het begrip thuis verdiept en verhelderd.  Op basis van een concrete observatiefiche onderzochten de deelnemers de kenmerken van een filosofisch gespreksleider. Precies de socratische houding van de gespreksleider zorgt er immers voor dat het gesprek het niveau van een onderzoek naar concepten aanhoudt en het anekdotische niveau overstijgt.

Deze korte vuurdoop bood de deelnemers inspiratie en concrete handvatten om met kinderen en studenten te filosoferen rond zelf gekozen thema’s. De studenten kregen ook een inkijk in concrete lesmaterialen rond filosoferen op Wereldlesidee.be. Zo kunnen ze na de sessie in de klas aan de slag met filosoferen over thuis.

 

Ook interessant

‘Eau lala’ – Het belang van water vanuit EDO en Kunst

# Cultuureducatie
# Educatie voor duurzame ontwikkeling

Bekijk dit voorbeeld

Cultuureducatie
Educatie voor duurzame ontwikkeling

Heb je zelf een voorbeeld?

Misschien heb jij ook een voorbeeld dat je wil delen? Stuur het contactformulier door, en we bekijken samen hoe jouw voorbeeld een plek kan krijgen.

Deel een inspirerend voorbeeld